หน่วยการเรียนรู้ที่ ๑

ความหมายการสื่อสารข้อมูล

การสื่อสารข้อมูล (Data Communication) 
กระบวนการถ่ายโอนหรือแลกเปลี่ยนข้อมูลกันระหว่างผู้ส่งกับผู้รับโดยผ่านช่องทางสื่อสารเพื่อให้ผู้ส่งและผู้รับเกิดความเข้าใจซึ่งกันและกัน

เครือข่ายคอมพิวเตอร์ (Computer Network) 
การเชื่อมโยงคอมพิวเตอร์ตั้งแต่ ๒ เครื่องขึ้นไป เพื่อติดต่อสื่อสารแลกเปลี่ยนข้อมูลระหว่างกัน จะประกอบด้วย ระบบคอมพิวเตอร์ ช่องทางการสื่อสารข้อมูล และอุปกรณ์ที่ใช้เชื่อมต่อ ทำให้สามารถแลกเปลี่ยนข้อมูลซึ่งกันและกัน และสามารถใช้ทรัพยากรร่วมกันได้

การสื่อสารข้อมูลจึงมีองค์ประกอบ ๕ ประการ
·      ผู้ส่งข้อมูล (Sender) ทำหน้าที่ส่งข้อมูลไปยังจุดหมายที่ต้องการ ซึ่งเป็นอุปกรณ์ต้นทางของการสื่อสารข้อมูล
·      ผู้รับข้อมูล (Receiver) ทำหน้าที่รับข้อมูลที่ถูกส่งมาให้ เป็นอุปกรณ์ที่ใช้ในการรับข้อมูล อาจเป็น คน คอมพิวเตอร์ โทรศัพท์ โทรทัศน์ เป็นต้น
·      สื่อกลาง (Medium) ทำหน้าที่เป็นตัวกลางในการขนถ่ายข้อมูลจากผู้ส่งข้อมูลไปยังผู้รับข้อมูล 
·      ข้อมูล (Data) ข้อมูลอาจอยู่ในรูปของข้อความ เสียง ภาพเคลื่อนไหว และอื่นๆ
·      โปรโตคอล (Protocol) กฎหรือวิธีที่กำหนดขึ้นเพื่อการสื่อข้อมูล

พัฒนาการของการสื่อสารข้อมูลข่าวสาร
การสื่อสารในยุคเกษตรกรรม
ในยุคเกษตรกรรมนั้น เกิดการรวมกลุ่มกันเป็นกลุ่มชุมชนขนาดใหญ่ ผู้ปกครอง มีพัฒนาการทางด้านความรู้ ความคิด การเมืองการปกครอง จึงจำเป็นต้องคิดค้นภาษา หรือสัญลักษณ์เพื่อใช้ในการสื่อสารให้มีประสิทธิภาพมากขึ้น การสื่อสารจึงมีความซับซ้อนตามไปด้วย เริ่มจากการสื่อสารด้วยการเขียนภาพเหมือนของจริงในสมัยโบราณ กลายมาเป็นอักษรภาพ และตัวอักษรที่มีลักษณะเป็นนามธรรมขึ้นเรื่อยๆ โดยเฉพาะอย่างยิ่งเมื่อมีการค้นพบกรรมวิธีทางการพิมพ์ ยิ่งเป็นการช่วยสนับสนุนให้เกิดการบันทึก เผยแพร่ความรู้ต่างๆมากขึ้น การสื่อสารแบบมวลชนจึงเกิดขึ้น
การสื่อสารในยุคอุตสาหกรรม
ประชากรเริ่มมากขึ้นมีการติดต่อค้าขายระหว่างกลุ่มชน มีการค้นพบทางวิทยาศาสตร์ เกิดการปฏิวัติอุตสาหกรรมขนานใหญ่ที่มีความซับซ้อนขึ้น การสื่อสารก็มีความซับซ้อนตามไปด้วย การสื่อสารแบบมวลชนมีความสำคัญและหลีกเลี่ยงไม่ได้ในยุคนี้พัฒนาการของเครื่องมือการสื่อสาร ไฟฟ้า โทรเลข วิทยุ โทรทัศน์ และความก้าวทางการพิมพ์
การสื่อสารในยุคปัจจุบัน
ปัจจุบันถือได้ว่าเป็นยุคของการสื่อสารอย่างแท้จริง มีความก้าวหน้าในทุกๆด้าน ทั้งในด้านเทคนิค วิธีการ และเครื่องมือสื่อสารอันทันสมัย เช่น   การใช้คอมพิวเตอร์ประสิทธิภาพสูง และใช้งานได้หลากหลาย สื่อสารทางไกล ปัจจุบันการสื่อสารระหว่างยานสำรวจอวกาศกับศูนย์บังคับการบนพื้นโลกได้ทั้งภาพและเสียง

รูปแบบของการส่งสัญญาณข้อมูล 
การสื่อสารแบบทิศทางเดียว (Simplex) การติดต่อสื่อสารทางเดียวมีลักษณะการส่งข้อมูลจากผู้ส่งข้อมูลจากผู้ส่งไปยังผู้รับในทิศทางเดียว เช่น สถานีวิทยุกระจายเสียง การแพร่ภาพทางโทรทัศน์ บอร์ด ประกาศ ภาพ เป็นต้น


การสื่อสารแบบกึ่งสองทิศทาง (Half-Duplex) เป็นทิศทางการสื่อสารข้อมูลแบบที่ข้อมูลสามารถส่งกลับกันได้  ทิศทาง แต่จะไม่สามารถส่งพร้อมกันได้ โดยต้องผลัดกันส่งครั้งละทิศทางเท่านั้น เช่น วิทยุสื่อสารแบบผลัดกันพูด


การสื่อสารแบบสองทิศทาง (Full-Duplex)   เป็นการติดต่อสื่อสารที่ผู้รับสาร มีการตอบสนอง และมีปฏิกิริยาป้อนกลับไปยังผู้ส่งสาร สามารถโต้ตอบ ปรึกษาหารือ และแลกเปลี่ยนความคิดกันได้ 


สื่อกลางในการสื่อสารข้อมูล
   สื่อกลางประเภทสายสัญญาณ (Wired Media)
                  สายคู่บิดเกลียว (twisted pair)
ประกอบด้วยเส้นลวดทองแดงที่หุ้มด้วยฉนวนพลาสติก ๒ เส้นพันบิดเป็นเกลียว ทั้งนี้เพื่อลดการรบกวนจากคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้าจากคู่สายข้างเคียงภายในเคเบิลเดียวกันหรือจากภายนอก เนื่องจากสายคู่บิดเกลียวนี้ยอมให้สัญญาณไฟฟ้าความถี่สูงผ่านได้ สำหรับอัตราการส่งข้อมูลผ่านสายคู่บิดเกลียวจะขึ้นอยู่กับความหนาของสายด้วย กล่าวคือ สายทองแดงที่มีเส้นผ่านศูนย์กลางกว้าง จะสามารถส่งสัญญาณไฟฟ้ากำลังแรงได้ ทำให้สามารถส่งข้อมูลด้วยอัตราส่งสูง โดยทั่วไปแล้วสำหรับการส่งข้อมูลแบบดิจิทัล สัญญาณที่ส่งเป็นลักษณะคลื่นสี่เหลี่ยม สายคู่บิดเกลียวสามารถใช้ส่งข้อมูลได้ถึงร้อยเมกะบิตต่อวินาที ในระยะทางไม่เกินร้อยเมตร เนื่องจากสายคู่บิดเกลียว มีราคาไม่แพงมาก ใช้ส่งข้อมูลได้ดี จึงมีการใช้งานอย่างกว้างขวาง ตัวอย่างเช่น


vสายคู่บิดเกลียวชนิดหุ้มฉนวน  (Shielded Twisted Pair : STP)




vสายคู่บิดเกลียวชนิดไม่หุ้มฉนวน  (Unshielded Twisted Pair : UTP)


                  สายโคแอกเซียล (Coaxial Cable)
เป็นตัวกลางเชื่อมโยงมีลักษณะเช่นกับเสาอากาศ สายโคแอกเซียลมี ๒ ชนิด คือ ๕๐ โอห์ม ซึ่งใช้ส่งสัญญาณแบบดิจิทัล และชนิด ๗๕ โอห์ม ซึ่งใช้ส่งสัญญาณแบบแอนะล็อก สายประกอบไปด้วยลวดทองแดงที่เป็นแกนหลักหนึ่งเส้น หุ้มด้วยฉนวนชั้นหนึ่ง เพื่อป้องกันกระแสไฟฟ้ารั่ว จากนั้นจะหุ้มด้วยตัวนำทำจากลวดทองแดงถักเป็นเปีย เพื่อป้องกันการรบกวนของคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้าและสัญญาณรบกวนอื่นๆ และหุ้มชั้นนอกสุดด้วยพลาสติก

  
                  สายใยแก้วนำแสง (Fiber Optic)
เป็นสายสัญญาณที่ทำจากใยแก้ว หรือสารนำแสงห่อหุ้มด้วยวัสดุป้องกันแสง มีความเร็วในการส่งสูงเท่ากับแสง สามารถใช้ในการส่งข้อมูลที่มีความถี่สูงได้ สัญญาณที่ส่งผ่านคือแสง และสัญญาณรบกวนภายนอก คือ แสงจากภายนอก ดังนั้นสายใยแก้วนำแสงที่มีสภาพดีจะมีสัญญาณน้อยมาก มีราคาค่อนข้างสูง และดูแลรักษายาก




สื่อกลางประเภทไร้สาย (Wireless Media)
สื่อกลางไร้สาย (Wireless media)   เป็นการเชื่อมต่อที่ไม่ต้องใช้สัญญาณเป็นสื่อกลางในการสื่อสารระหว่างผู้รับ และผู้ส่งข้อมูล  แต่จะใช้อากาศเป็นสื่อกลาง

                  ไมโครเวฟ (Microwave)
เป็นสื่อกลางในการสื่อสารที่มีความเร็วสูง  ส่งข้อมูลโดยอาศัยสัญญาณไมโครเวฟซึ่งเป็นสัญญาณคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้าไปใน อากาศพร้อมกับข้อมูลที่ต้องการส่ง และจะต้องมีสถานีที่ทำหน้าที่ส่งและรับข้อมูล


                  ดาวเทียม (satellite System)
ได้รับการพัฒนาขึ้นมาเพื่อหลีกเลี่ยงข้อจำกัดของสถานีรับ-ส่งไมโครเวฟบนผิว โลก วัตถุประสงค์ในการสร้างดาวเทียมเพื่อเป็นสถานีรับ-ส่งสัญญาณไมโครเวฟบนอวกาศ และทวนสัญญาณในแนวโคจรของโลก ในการส่งสัญญาณดาวเทียมจะต้องมีสถานีภาคพื้นดินคอยทำหน้าที่รับและส่งสัญญาณ ขึ้นไปบนดาวเทียม จึงเสมือนกับดาวเทียมนั้นอยู่นิ่งอยู่กับที่ขณะที่โลกหมุนรอบตัวเอง  ทำให้การส่งสัญญาณไมโครเวฟจากสถานีหนึ่งขึ้นไปบนดาวเทียมและการกระจายสัญญาณจากดาวเทียมลงมายังสถานีตามจุดต่างๆ บนผิวโลกเป็นไปอย่างแม่นยำ ดาวเทียมสามารถโคจรอยู่ได้โดยอาศัยพลังงานที่ได้มาจากการเปลี่ยนพลังงานแสง อาทิตย์ด้วยแผงโซลาร์ เซลล์(solar Cell) 



ชนิดของเครือข่ายคอมพิวเตอร์
เครือข่ายระดับท้องถิ่นหรือเครือข่ายแลน (LAN) หรือเครือข่ายระยะใกล้ เป็นเครือข่ายคอมพิวเตอร์ซึ่งเชื่อมโยงคอมพิวเตอร์ และอุปกรณ์สื่อสารที่อยู่ในบริเวณไม่ไกลเข้าด้วยกัน เครือข่ายแลนจัดได้ว่าเป็นเครือข่ายเฉพาะขององค์กร เครือข่ายแลนมีตั้งแต่เครือข่ายขนาดเล็กที่เชื่อมโยงคอมพิวเตอร์ตั้งแต่ ๒ เครื่องขึ้นไป

เครือข่ายระดับเมือง (MAN) เป็นการเชื่อมต่อระหว่าอาคารซึ่งอาจอยู่นั้นที่เดียวกันหรือนอกพื้นที่ที่อาจจะอยู่คนละมุมเมืองก็ได้ แต่พื้นที่การเชื่อมต่อนั้นจะกำหมดให้อยู่ภายในเมืองหนึ่ง บางครั้งอาจเกิดจากการเชื่อมต่อของ LAN หลายๆ เครือข่าย MAN มักจะใช้บริการของระบบสื่อสารสาธารณะที่จัดบริการโดยหน่วยงานต่างๆ

เครือข่ายระดับไกลหรือเครือข่ายแวน (WAN) เป็นเครือข่ายคอมพิวเตอร์ที่เชื่อมโยงระบบคอมพิวเตอร์ในระยะห่างไกล การสร้างเครือข่ายระยะไกลจึงต้องใช้ระบบบริการเครือข่ายสาธารณะ เครือข่ายแวนเป็นเครือข่ายที่ใช้กับองค์กรที่มีสาขาห่างไกลและต้องการเชื่อมสาขาเหล่านั้นเข้าด้วยกัน ซึ่งภายในเครือข่ายอาจประกอบด้วย LAN และ MAN


อุปกรณ์ที่ใช้ในการเชื่อมต่อเครือข่ายคอมพิวเตอร์
การ์ดแลน
การ์ดแลนเป็นแผงวงจรสำหรับใช้ในการเชื่อมต่อสายสัญญาณของเครือข่าย มีหน้าที่แปลงสัญญาณจากคอมพิวเตอร์ส่งผ่านไปตามสายสัญญาณ


ฮับ
เป็นอุปกรณ์รวมสัญญาณที่มาจากอุปกรณ์รับส่งหลายๆสถานีเข้าด้วยกันเป็นอุปกรณ์ที่ทวน และขยายสัญญาณ เพื่อต่อไปยังอุปกรณ์อื่น

สวิตช์ฮับ
เป็นอุปกรณ์ที่ทำหน้าที่เช่นเดียวกับ ฮับ ข้อดีของสวิตช์ คือ แจกไอพีแอดเดรส โดยจะรับข้อมูลมาตรวจสอบก่อน แล้วส่งข้อมูลไปยังปลายทางโดยอัตโนมัติ ช่วยลดปัญหาการชนกันของข้อมูล

เราเตอร์
เป็นอุปกรณ์ที่ทำหน้าที่คล้ายกับสวิตช์ สามารถเชื่อมต่อระบบที่ใช้สื่อ หรือสายสัญญาณต่างชนิดกันได้ ทำหน้าที่หาเส้นทางและส่งข้อมูล ไปยังเครือข่ายปลายทางที่ต้องการ

โมเด็ม
เป็นอุปกรณ์สำหรับแปลงสัญญาณดิจิทัลจากคอมพิวเตอร์ด้านผู้ส่งไปตามสายสัญญาณแบบแอนะล็อกเมือถึงคอมพิวเตอร์ผู้รับโมเด็มจะทำหน้าที่แปลงสัญญาณให้เป็นดิจิทัลนำเข้าสู่คอมพิวเตอร์

vโมเด็มภายในเครื่อง

vโมเด็มภายนอก


บริดจ์
เป็นอุปกรณ์ทำหน้าที่แปลงเครือข่าย ๒ เครือข่ายที่มีมาตรฐานต่างกันเข้าด้วยกัน เปรียบเสมือนสะพานเชื่อมระหว่างสองเครือข่ายการติดต่อภายในเครือข่ายเดียวกัน เพื่อลดปัญหาการชนกันของข้อมูล

เก็ตเวย์
เป็นเหมือนนักแปลภาษาที่ทำให้เครือข่ายที่ใช้โปรโตคอลต่างชนิดกันสามารถสื่อสารกันได้ หากโปรโตคอลที่ใช้รับส่งข้อมูลของเครือข่ายทั้งสองไม่เหมือนกัน เก็ตเวย์ ก็จะทำหน้าที่แปลงโปรโตคอลให้ตรงกับปลายทางและเหมาะสมกับอุปกรณ์ของฮาร์ดแวร์ที่แต่ละเครือข่ายใช้งานอยู่นั้นได้ด้วย

โครงสร้างเครือข่ายคอมพิวเตอร์  (TOPOLOGY)
โครงสร้างเครือข่ายคอมพิวเตอร์แบบดาว  เป็นโครงสร้างที่เชื่อมต่อคอมพิวเตอร์แต่ละตัวเข้ากับศูนย์กลาง การรับส่งข้อมูลจะต้องผ่านคอมพิวเตอร์ศูนย์กลางเสมอ


โครงสร้างเครือข่ายคอมพิวเตอร์แบบบัส เป็นรูปแบบที่เครื่องคอมพิวเตอร์จะถูกเชื่อมต่อกันโดยผ่านสายสัญญาณแกนหลักที่รียกว่า BUS หรือแบ็กโบน (Backbone) คือ สายรับสัญญาณข้อมูลหลักใช้เป็นทางเดินข้อมูลของทุกเครื่องภายในระบบเครือข่าย



โครงสร้างเครือข่ายคอมพิวเตอร์แบบวงแหวน  เป็นการเชื่อมต่อคอมพิวเตอร์ทั้งหมดเข้าเป็นวงแหวน ข้อมูลจะถูกส่งต่อๆ กันไปในวงแหวน โดยจะเป็นการส่งผ่านข้อมูลจากเครื่องหนึ่งไปสู่อีกเครื่องหนึ่งจนกว่าจะถึงเครื่องปลายทางหรือเครื่องผู้รับที่ถูกต้อง การส่งข้อมูลจะเป็นไปในทิศทางเดียว

โครงสร้างเครือข่ายคอมพิวเตอร์แบบผสม  เป็นการเชื่อมต่อที่ผสมผสานเครือข่ายย่อยๆ หลายส่วนมารวามกัน เหมาะสำหรับบางหน่วยงานที่มีเครือข่ายเก่าและใหม่ให้สามารถทำงานร่วมกันได้


ประโยชน์ของเครือข่ายคอมพิวเตอร์

การใช้ฐานข้อมูลร่วมกัน  คือ สามารถเรียกใช้ข้อมูลจากเครื่องคอมพิวเตอร์เครื่องอื่นได้

การแบ่งปันทรัพยากรในเครือข่าย นอกจากจะใช้ฐานข้อมูลร่วมกันได้แล้ว เพื่อให้เกิดประโยชน์สูงสุด และเป็นการประหยัดทรัพยากร สามารถใช้อุปกรณ์ร่วมกันได้

การติดต่อสื่อสารกันบนเครือข่าย เมื่อมีการเชื่อมโยงสถานีงานหรือเครื่องคอมพิวเตอร์เข้าด้วยกัน ผู้ใช้คอมพิวเตอร์ทุกคนที่อยู่บนเครือข่ายสามารถใช้คอมพิวเตอร์ติดติ่สื่อสารระหว่างกันได้ สามารถส่งไปรษณีย์อิเล็กทรอนิกส์ระหว่างกัน

สำนักงานอัตโนมัติ  แนวคิดของสำนักงานสมัยใหม่คือการลดปริมาณการใช้กระดาษโดยการหันมาใช้ระบบการทำงานด้วยคอมพิวเตอร์ที่สามารถแลกเปลี่ยนข้อมูลระหว่างกันได้ทันที


วีดีโอเพิ่มเติมเกี่ยวกับความหมายของการสื่อสารข้อมูล


ไม่มีความคิดเห็น:

แสดงความคิดเห็น